Dầu phanh DOT 5 và DOT 4 sử dụng chung được không?

Dầu phanh cũng cần bảo dưỡng nếu bạn muốn một chiếc xe an toàn và hiệu quả, một khía cạnh thường bị bỏ qua là tầm quan trọng của dầu trong hệ thống phanh.

Một thành phần quan trọng giúp xe của bạn dừng lại an toàn, dầu phanh đóng vai trò then chốt trong việc truyền áp lực tác dụng lên bàn đạp phanh thành chức năng thực sự là làm chậm xe của bạn. Do đó, đảm bảo rằng dầu phanh của bạn luôn ở tình trạng tối ưu là vô cùng quan trọng.

Bài viết này nhằm mục đích cung cấp cho bạn mọi thông tin bạn cần biết về dầu phanh, bao gồm hiểu biết về các đặc tính của dầu phanh, hoạt động của bình chứa dầu phanh và các bước bảo dưỡng cần thiết để giữ cho hệ thống phanh của xe bạn luôn ở trạng thái tốt nhất.

Dầu phanh là gì?                                  

Dầu phanh (Brake fluid) hay tên gọi khác là dầu thắng là chất lỏng thủy lực trong hệ thống phanh của xe ô tô, biến lực bạn tác dụng vào bàn đạp phanh thành áp suất, kích hoạt má phanh hoặc guốc phanh để dừng xe. Nó được thiết kế để duy trì độ dày đồng đều ở nhiều nhiệt độ khác nhau, đảm bảo phanh hoạt động tốt trong mọi điều kiện mùa đông giá lạnh hoặc mùa hè nóng bức. Nó ổn định về mặt hóa học, chống ăn mòn và tương thích với các thành phần chi tiết của hệ thống phanh.

Dầu phanh hoạt động như thế nào?

Khi bạn đạp phanh áp suất được tác dụng lên phanh, một bộ trợ lực chân không ngay phía sau má phanh sẽ tăng cường lực đó. Lực đẩy này sẽ kích hoạt xi lanh chính, đẩy dầu phanh vào các đường ống. Càng nhấn phanh mạnh, chất lỏng có áp suất càng lớn, làm tăng lực ép để dừng lại.

Dầu phanh chảy qua các đường ống cho đến khi chạm đến kẹp phanh của mỗi bánh xe hoặc xi lanh bánh xe. Sau đó, chất lỏng có áp suất sẽ ép một bộ piston đẩy má phanh vào rô-to đang quay. Vì dầu phanh không nén được nên nó có thể hoạt động như một lực rắn dưới áp suất mặc dù nó là chất lỏng. Khi má phanh cọ xát vào rô-to, lực ma sát của xe khiến xe chậm lại và cuối cùng dừng lại.

Có những loại dầu phanh nào?

Dầu phanh rất quan trọng đối với ô tô hoạt động hiệu quả và an toàn của phanh trên xe của bạn. Có một số loại dầu phanh, mỗi loại được thiết kế cho các loại xe và yêu cầu khác nhau.

Dầu phanh gốc Glycol (DOT 3, DOT 4):

Những loại dầu phanh này hấp thụ nước, ngăn ngừa sự ăn mòn trong hệ thống phanh và làm giảm điểm sôi của dầu theo thời gian. Điều quan trọng là phải thay thế những loại dầu này định kỳ để duy trì hiệu suất của chúng và ngăn ngừa các vấn đề do hấp thụ nước quá nhiều sẽ mất đi tính năng vốn có của chúng.

– Dầu phanh DOT 3:

Đây là loại dầu phanh tiêu chuẩn, phù hợp với hầu hết các loại xe hàng ngày.

Nó có thể hấp thụ một lượng nước vừa phải và có điểm sôi thấp hơn DOT 4 và DOT 5.

Dầu phanh DOT 3 này đủ tiêu chuẩn để sử dụng chung nhưng có ngưỡng sôi thấp hơn. Cần lưu ý rằng trong trường hợp hệ thống phanh của xe bạn tỏa nhiệt quá mức, chẳng hạn như khi lái xe qua địa hình đồi núi hoặc chở hàng nặng, dầu phanh có khả năng đạt đến điểm sôi. Trong trường hợp đó, hệ thống phanh có thể hoạt động không tối ưu và gây mất an toàn.

– Dầu phanh DOT 4:

Dầu phanh DOT 4 một phiên bản cải tiến của DOT 3, có điểm sôi cao hơn và các chất phụ gia bổ sung để có hiệu suất tốt hơn trong điều kiện nhiệt độ cao hơn và khắc nghiệt hơn. Bạn thường thấy điều này ở những chiếc xe thể thao hoặc xe được thiết kế cho những điều kiện lái xe khắc nghiệt hơn.

Dầu phanh DOT 5 gốc silicon

Dầu phanh DOT 5 là một  phiên bản cải tiến cao cấp hơn so với DOT 4, cung cấp điểm sôi thậm chí còn cao hơn cho những chiếc xe chịu ứng suất nhiệt cao hơn, chẳng hạn như xe thể thao và xe hạng nặng. Dầu phanh DOT 5 chủ yếu được sử dụng trong những chiếc xe có hệ thống phanh ABS.

Loại dầu phanh Điểm sôi cạn dầu Điểm sôi bất đầu  Ưu điểm Nhược điểm Thông tin khác
Dầu phanh DOT 3 205°C 140°C Giảm sự giãn nở của thành phần cao su, bảo vệ chống ăn mòn tốt hơn Điểm sôi thấp hơn DOT 4 và DOT 5, hấp thụ độ ẩm nhanh hơn Thời gian thay dầu phanh nhanh hơn
Dầu phanh DOT 4 230°C 155°C Điểm sôi cao hơn DOT 3, cần thiết cho hệ thống phanh tạo ra nhiều nhiệt hơn. Thấm hút độ ẩm nhanh hơn DOT 5 Thấm hút độ ẩm nhanh hơn DOT 5. Đắt hơn DOT 3, nên thay thường xuyên hơn DOT 5
Dầu phanh DOT 5 260°C 180°C Gốc silicon, không hấp thụ độ ẩm, không làm hỏng sơn Không tương thích với hầu hết các hệ thống phanh, có thể gây hư hỏng nếu trộn lẫn với các loại dầu phanh khác Đắt hơn dầu phanh DOT 3 và DOT 4, không được khuyến khích sử dụng cho hầu hết các loại xe
Nguồn: The Build Journal | Engineerine | RX Mechanic

Bảng so sánh.

Dấu hiệu cảnh báo mức dầu phanh thấp

Điều quan trọng là phải theo dõi mức dầu phanh vì nó có thể nguy hiểm khi ở mức thấp. Sau đây là một số triệu chứng có thể có nghĩa là đã đến lúc thay thế:

– Đạp phanh thấy nhẹ không có lực cản

Nếu bàn đạp phanh mềm hơn bình thường hoặc chìm xuống sàn mà không có nhiều lực cản, thì có thể là do dầu phanh thấp. Trong trường hợp này, bàn đạp thường có vẻ mềm nhũn và cần nhiều lực hơn từ chân. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy phanh không hoạt động hiệu quả và cần được bảo dưỡng sớm.

– Vũng dầu bên dưới xe

Nếu có vũng chất lỏng bên dưới xe hơi nhờn khi chạm vào, thì hệ thống phanh có thể bị rò rỉ dầu. Có nhiều nơi có thể bị rò rỉ, bao gồm ống cao su, kẹp phanh và xi lanh tổng. Nếu điều này xảy ra, bạn nên nhờ chuyên gia kiểm tra hệ thống phanh ngay lập tức để đảm bảo an toàn.

Đèn cảnh báo hệ thống chống bó cứng phanh

Đèn cảnh báo hệ thống chống bó cứng phanh (phanh ABS) sáng trên bảng điều khiển có nghĩa là dầu phanh sắp hết và có thể là dấu hiệu rò rỉ. Phanh ABS cần lượng dầu phanh đủ để hoạt động bình thường, vì vậy nếu đèn cảnh báo bật sáng, cách an toàn nhất là nhờ đến sự kiểm tra từ những người chuyên nghiệp.

Má phanh cũ không được bảo dưỡng trong thời gian dài

Nếu má phanh không được bảo dưỡng trong thời gian dài hoặc phát ra tiếng rít, bạn nên bảo dưỡng và thậm chí thay dầu phanh mới. Khi má phanh bị mòn, chúng sẽ mỏng hơn và phải được đẩy mạnh hơn để chạm tới rô-tơ. Má phanh càng mỏng thì càng cần nhiều dầu hơn để đổ đầy kẹp phanh để ép chặt chúng.

Khi nào thì cần thay dầu phanh?

Nên thay dầu phanh theo khuyến nghị của hướng dẫn sử dụng xe hoặc khuyến nghị của kỹ thuật viên có trình độ, thường là sau mỗi 50.000km hoặc 2 năm.

Hệ thống phanh được thiết kế là hệ thống kín. Tuy nhiên, dầu phanh có tính hút ẩm, dễ dàng hấp thụ độ ẩm từ không khí. Không thể ngăn một lượng nhỏ nước hòa lẫn với dầu phanh, thường là do các lỗ siêu nhỏ trên ống cao su, lớp bịt kín không hoàn hảo hoặc để nắp dầu phanh mở trong thời gian dài hơn mức cần thiết.

Tiếp xúc với không khí có thể làm tăng hàm lượng nước bên trong dầu phanh. Ngay cả một lượng nhỏ nước nhiễm bẩn cũng có thể khiến phanh mất hiệu quả vì nước làm giảm điểm sôi của dầu phanh và tính năng vốn có của nó, có thể khiến các bộ phận kim loại bị ăn mòn.

Dầu phanh cũng cần được thay vì có thể có hiện tượng ăn mòn ở đường ống phanh. Dầu phanh có chất ức chế ăn mòn và chất chống oxy hóa giúp các bộ phận thiết yếu của hệ thống phanh hoạt động trơn tru, nhưng cuối cùng, các chất ức chế này bị phân hủy, dẫn đến ăn mòn kim loại và tích tụ các chất gây ô nhiễm làm gián đoạn dòng chảy của dầu phanh.

Xe của bạn cần loại dầu phanh nào?

Dầu phanh DOT 4 mobil
Mobil Brake Fluid DOT 4

Sử dụng đúng loại được chỉ định trong sách hướng dẫn sử dụng xe của bạn để có hiệu suất và độ an toàn tốt nhất cho chuyến đi. Các loại dầu phanh phổ biến là DOT 3, DOT 4 và DOT 5 gốc silicon. Dầu phanh DOT 4 có điểm sôi cao hơn, mang lại hiệu suất phanh đáng tin cậy ở nhiệt độ cao. Mặc dù DOT 4 thường có thể thay thế DOT 3, nhưng không được trộn lẫn chúng.

Các loại dầu phanh DOT 5 gốc silicon dành cho các loại xe cụ thể và không nên sử dụng trong các hệ thống phanh hiện đại. Luôn tuân thủ các khuyến nghị trong sách hướng dẫn để tránh nguy cơ hư hỏng hệ thống phanh.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *